Zarządzanie ryzykiem oraz ryzyka i szanse ESG

Celem systemu zarządzania ryzykiem Grupy PZU jest zapewnienie wczesnego rozpoznania oraz adekwatnego zarządzania istotnymi ryzykami związanymi z działalnością Grupy PZU oraz jej poszczególnych podmiotów. Zarządzanie ryzykiem jest jednym z najważniejszych procesów wewnętrznych w Grupie PZU. Funkcjonujący w PZU system zarządzania ryzykiem oparty jest na trzech liniach obrony. Jego ramy odzwierciedlają standardy obowiązujące w sektorze ubezpieczeniowym oraz wytyczne zawarte w regulacjach nadzorczych.

Podstawę funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem w Grupie PZU stanowi „Strategia zarządzania ryzykiem w Grupie PZU”. Dla podmiotów powiązanych, wskazanych w strategii, wprowadzone zostały zasady zarządzania ryzykiem, które stanowią rekomendację PZU w zakresie organizacji systemu zarządzania ryzykiem w podmiotach zależnych. Dodatkowo wydawane są wytyczne szczegółowo regulujące poszczególne procesy w obszarze zarządzania ryzykiem w podmiotach Grupy PZU. Organy zarządzające spółek Grupy PZU z sektora finansowego są odpowiedzialne za wypełnianie swoich obowiązków zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa krajowego i międzynarodowego, w szczególności za wdrożenie adekwatnego i efektywnego systemu zarządzania ryzykiem.

Podmioty zależne, spoza sektora finansowego, wprowadzają zasady zarządzania ryzykiem obejmujące podział ról i odpowiedzialności oraz katalog ryzyk adekwatny do prowadzonej działalności.

Za ustalenie odpowiedniego poziomu ryzyka w danym podmiocie odpowiedzialny jest organ zarządzający, natomiast jednostka ds. ryzyka raz w roku dokonuje przeglądu procesu zarządzania ryzykiem, w szczególności wielkości apetytu na ryzyko, a wszystkie działania koordynowane są z poziomu Grupy PZU.

Efektywne zarządzanie ryzykiem wspiera wdrożony w PZU System Kontroli Wewnętrznej obejmujący rozwiązania na poziomie trzech linii:

Schemat struktury organizacyjnej systemu zarządzania ryzykiem

Jednostka ds. audytu wewnętrznego raz w roku przygotowuje „Sprawozdanie roczne z działalności”, które obejmuje w szczególności ocenę systemu kontroli wewnętrznej i systemu zarządzania ryzykiem. Tryb opracowywania i zakres tego sprawozdania uregulowane są w odrębnych przepisach wewnętrznych. Jednostka ds. ryzyka na potrzeby raportu przygotowuje informację na temat adekwatności i efektywności systemu zarządzania ryzykiem.

W 2023 roku kontynuowano inicjatywy służące poprawie identyfikacji, pomiaru i oceny oraz monitorowania ryzyk związanych ze zrównoważonym rozwojem, w szczególności ze zmianami klimatu. Główne ryzyka w tym obszarze to ryzyka transformacji oraz ryzyka fizyczne, które są zarządzane w ramach poszczególnych kategorii ryzyk wskazanych w dalszej części Sprawozdania. Dodatkowo wybrane ryzyka ESG podlegają odrębnej ocenie w ramach procesu identyfikacji i analizy ryzyk oraz identyfikacji ryzyk kluczowych.

Proces zarządzania poszczególnymi kategoriami ryzyka uwzględnia wymagania zrównoważonego rozwoju, także na poziomie podmiotów zależnych Grupy PZU z poszanowaniem przepisów prawa powszechnie obowiązującego oraz określonych w oddzielnych przepisach wewnętrznych Grupy PZU, w tym w Strategii ESG, stanowiącą integralną część Strategii Grupy PZU.

Odpowiedzialność za zarządzanie ryzykiem, w tym ryzykiem związanym z wpływem klimatu

Spójny podział kompetencji i zadań w systemie zarządzania ryzykiem w Grupie PZU i w należących do niej podmiotach sektora finansowego obejmuje cztery poziomy kompetencyjne: Rada Nadzorcza, Zarząd, Komitety oraz poszczególne jednostki operacyjne w ramach trzech linii obrony.

1. Nadzór nad systemami zarządzania ryzykiem w poszczególnych podmiotach sektora finansowego sprawują rady nadzorcze. Do rad nadzorczych w spółkach zależnych, w szczególności w Grupie Alior Banku i Grupie Banku Pekao, PZU desygnuje swoich przedstawicieli.
2. Zarządy podmiotów Grupy PZU są odpowiedzialne za wypełnianie swoich obowiązków zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa krajowego i międzynarodowego, w szczególności za wdrożenie adekwatnego i efektywnego systemu zarządzania ryzykiem. Zarząd organizuje i zapewnia działanie systemu zarządzania ryzykiem przez uchwalanie strategii, polityk, wyznaczanie apetytu na ryzyko, określenie profilu ryzyka i tolerancji na poszczególne kategorie ryzyka.
3. Komitety decydują o ograniczaniu poziomu poszczególnych ryzyk do ram wyznaczonych przez apetyt na ryzyko, przyjmują procedury i metodyki związane z ograniczaniem poszczególnych ryzyk, a także akceptują limity dla poszczególnych rodzajów ryzyka. W Komitetach zasiadają wybrani członkowie Zarządów.
4. Czwarty poziom kompetencyjny dotyczy działań operacyjnych w ramach poszczególnych jednostek biznesowych podzielonych na trzy tzw. linie obrony.

Z punktu widzenia wpływu na kwestie społeczne, pracownicze, środowiskowe, poszanowania praw człowieka oraz przeciwdziałania korupcji szczególne znaczenie ma ryzyko braku zgodności, a także niektóre ryzyka operacyjne.

Zarządzanie ryzykiem ESG jest integralną częścią całego procesu zarządzania ryzykiem. Dlatego poszczególne ryzyka z obszaru ESG są kwalifikowane do głównych kategorii ryzyka. Kwestie z obszaru społecznego i ładu korporacyjnego to przede wszystkim ryzyko operacyjne i braku zgodności. W przypadku kwestii środowiskowych to także ryzyko biznesowe, kredytowe, rynkowe i aktuarialne.

Zasady i struktura zarządzania ryzykiem operacyjnym i braku zgodności w PZU opierają się na przyjętych regulacjach. Ryzyka te kontrolowane są na wielu poziomach organizacji. Nadzór nad zarządzaniem ryzykiem sprawują niezależne, przeznaczone do tego jednostki w strukturze Spółki – Biuro Ryzyka dla ryzyka operacyjnego

Poniżej zostały wymienione wybrane regulacje obowiązujące w PZU, które są kluczowe z punktu widzenia budowania spójnego podejścia w ramach przyjmowanych grupowo polityk i procedur, w obszarze zarzadzania ryzkami ESG (w ramach grupy ryzyk operacyjnych i braku zgodności).

Według raportu Polskiej Izby Ubezpieczeń z 2023 roku, wśród najczęstszych motywacji przedsiębiorstw z sektora ubezpieczeniowego do wprowadzania zmian związanych z ESG przeważa budowanie wizerunku firmy odpowiedzialnej społecznie. Działania te mają na celu nie tylko zwiększenie zaufania klientów, ale także pozyskanie inwestorów, dla których kwestie zrównoważonego rozwoju stają się coraz bardziej istotne. Ponadto, ubezpieczyciele dostrzegają, że konsekwentne podejście do ESG może przyczynić się do realnego pozytywnego wpływu na zmianę klimatu i prawa człowieka. Poprzez promowanie lepszych nawyków, firmy te nie tylko spełniają oczekiwania społeczności, ale również wspierają globalne wysiłki na rzecz zrównoważonego rozwoju. Dodatkowo, wykorzystanie szans ESG daje firmom ubezpieczeniowym potencjalną możliwość wyróżnienia się na tle konkurencji, co przekłada się na poprawę relacji z klientami. Zauważa się także, że inwestycje w obszary ESG mogą także przyczynić się do poprawy relacji z pracownikami, zwiększenia ich zaangażowania oraz tworzenia zdrowszego, bardziej zrównoważonego środowiska pracy. W efekcie, podejście ESG staje się integralną częścią strategii biznesowej, przynosząc korzyści zarówno dla organizacji, jak i społeczeństwa jako całości.

Wyniki oceny kryteriów ESG są uzależnione od różnorodnych czynników, przede wszystkim od charakterystyki danej branży. Różnice pomiędzy sektorami gospodarki sprawiają, że wymagania oraz oczekiwania w zakresie zrównoważonego rozwoju mogą znacząco się różnić. Na przykład, branże o wysokim wpływie na środowisko, takie jak produkcja czy energetyka, będą podlegać szerszym kryteriom dotyczącym emisji gazów cieplarnianych i efektywności energetycznej. Z kolei sektory zorientowane na usługi mogą skupić się na kwestiach społecznych, takich jak prawa pracowników czy równość płac. Dlatego w procesie oceny klientów korporacyjnych pod kątem kryteriów ESG, istotne jest dostosowanie analizy do specyfiki branżowej, co pozwala uwzględnić zróżnicowane wyzwania i poziomy zaangażowania przedsiębiorstw w kwestie zrównoważonego rozwoju.

Kryteria ESG wykorzystywane do oceny klientów/dostawców/inwestycji/produktów
K – Klienci, D -Dostawcy, I – Inwestycje, P – Produkt